Suyun istifadə müddəti

   Bəzən diqqət etmisiniz ki, qablaşdırılmış içməli suyun üzərində istifadə müddəti göstərilir. Hətta yalnız istehsal tarixindən deyil, açıldıqdan sonrakı dövr üçün də! Bu qəribə görünə bilər: axı su necə “korlana” bilər və istehsalçılar niyə bu məlumatı qeyd edirlər?
   Belə markalanma qaydası nisbətən yenidir. Bu, Azərbaycanın Qida Məcəlləsi və Nazirlər Kabinetinin təsdiq etdiyi “Qida məhsullarının etiketlənməsi haqqında Qaydalar” ilə sənədləşdirilib. Siyahıya istifadə müddəti bitdikdən sonra təyinatı üzrə yararsız hesab edilən mallar sırasına “qablaşdırılmış içməli su” da əlavə olunub. Beləliklə, bu, ayrı-ayrı istehsalçıların təşəbbüsü deyil, rəsmi tənzimləmələrdir.
   Formal olaraq, qablaşdırılmış su adi mənada “korlanmır”. Amma onu saxlayan tara – plastik və ya şüşə qablar – zaman keçdikcə zədələnə bilər. Ən çox istifadə olunan material plastik və şüşədir və onlar uzun müddətdə parçalanır. Məsələn, plastik butulkanın tam yox olması üçün təqribən 450 il lazım gəlir.
   Bununla belə, istehsalda qüsur olduqda, daşınma və ya saxlama qaydaları pozulduqda plastikdən mikrohissəciklər suya qarışaraq istehsalda istifadə olunan kimyəvi maddələrlə suyu çirkləndirə bilər. Bu problem alimlərə yaxşı məlumdur və qablaşdırılmış suda sintetik polimerlərin mövcudluğu ilə bağlı çoxlu araşdırmalar mövcuddur.
   Məhz buna görə istehsalçılar etiketdə saxlama müddətini mütləq qeyd edirlər – çünki müxtəlif mənfi amillər məhsulun keyfiyyətinə təsir göstərə bilər.

Mineral suların istifadə müddəti

   Mineral suların istifadə müddəti çox vaxt iki yerə bölünür: qablaşdırıldıqdan sonra və açıldıqdan sonra. Çünki mayedəki minerallar oksigenlə reaksiyaya girə bilir. Məsələn, bəzi istehsalçılar sulfat-hidrogenkarbonat natrium tərkibli mineral süfrə sularının butulka açıldıqdan sonra 3 gündən gec olmayaraq içilməsini tövsiyə edirlər.
   Orta statistikaya görə, insan gündə bir litrdən çox su içir. Amma qablaşdırılmış su içmək hər zaman nə əlverişlidir, nə də ekoloji baxımdan məqsədəuyğundur. Filtrdən istifadə həm əlavə xərclərin qarşısını almağa, həm də plastik tullantıların azalmasına kömək edir.

Krandan gələn su nə qədər saxlanır?

   Evdə “hazırlanmış” suyun saxlanma müddəti şəraitdən asılıdır. Əgər əvvəlcədən təmizlənmiş, keyfiyyətli qabda bağlanmış, günəş şüası düşməyən və zədələnməmiş qabda saxlanılıbsa, təxminən 6 ay ərzində içilməyə yararlı qalır. Amma ekstremal şəraitdə olmadıqca, filtrdən keçirilmiş suyu ehtiyac olduqca doldurmaq məsləhətdir – bu həm dadına, həm də keyfiyyətinə zəmanət verir.

Məsləhətlər

• Mağazada su alarkən qabın bütövlüyünə diqqət edin.
• Uzunmüddətli saxlama müddətinə baxmayaraq, qüsurlu və ya zədələnmiş tara səbəbindən su “korlana” bilər.
• Etiketdəki göstərişlərlə tanış olun və tarixə diqqət edin.
• Suyu həmişə bağlı qabda saxlayın ki, toz və çirklənmələr düşməsin.
• Günəş şüalarından qoruyun.
• Birdəfəlik plastik istifadəsini minimuma endirin və su filtrlərinə üstünlük verin.